معرفی امامزاده شاهزاده اسماعیل علیه السلام (قم)

زیارتگاه مقدس امامزاده شاهزاده اسماعیل(علیه السلام)در استان قم ودر دامنه کوه های روستای بیدقان بخش کهک قرار دارد. این زیارتگاه حدودا در فاصله 51 کیلومتری جنوب شرقی شهرقم می باشد...

زیارتگاه مقدس امامزاده شاهزاده اسماعیل(علیه السلام)در استان قم ودر دامنه کوه های روستای بیدقان بخش کهک قرار دارد. این زیارتگاه حدودا در فاصله 51 کیلومتری جنوب شرقی شهرقم می باشد که زیارتگاه سه امامزاده به اسامی شاهزاده اسماعیل(علیه السلام) و فرزندش حمزه(علیه السلام) از نوادگان علی ابن جعفر(علیه السلام) و شاهزاده محمد(علیه السلام) از نوادگان امام کاظم(علیه السلام) می باشد.
امامزاده شاه اسماعیل(علیه السلام) یکی از اماکن مذهبی مهم استان قم است ومورد توجه زیاد مردم قرار دارد و مردم ارزش زیادی برای این امامزاده قائل هستند. این امامزاده یکی از معتبر ترین امامزاده های استان قم از دوران قدیم بوده که مردم ارادت خاصی به آن داشتند و دارند و تعداد زیادی از افراد جهت ادای نذر و قربانی به این مکان می آمدند. از دوران های قدیم، بخصوص در روستاهاى اطراف امامزاده، گله داران منطقه ، یکی از گوسفندان خود را برای در امان بودن گله ی خود از مریضی و خطرات نذر امامزاده شاهزاده اسماعیل (علیه السلام) مى‏ کردند و محبت زیادى به زیارتگاه ایشان داشتند و این رسم هنوزهم در میان گله داران وجود دارد که بیانگر علاقه بخصوص آن ها به امامزاده اسماعیل (علیه السلام) می باشد.
قبلا به دلیل دوربودن و کوهستانى بودن مسیر زیارتگاه ،تعدا کمتری از مردم به این زیارتگاه مقدس می رفتند اما این روزها، با توجه به آسفالت شدن مسیر زیارتگاه، خوش آب و هوا بودن منطقه و تعمیر و توسعه آن، این روستا و امامزاده یکی از مناطق گردشگری مهم استان می باشد.
گرچه در روزهاى پنج شنبه جمعیت خیلی بیشتری از زائرین به امامزاده مشرف می شوند اما درتمام روزهای هفته درب آنجا به روی زائران باز است.
طبیعت بکر روستای بیدقان ،وجود رودخانه ای که از میان این روستا می گذرد ، کوهستانی بودن و بافت قدیمی روستا باعث شده تا گردشگران زیادی به این منطقه سفر کنند.
زیارتگاه امامزاده شاه اسماعیل(علیه السلام) از مکان های تاریخى استان قم است و داراى درهاى نفیس و کاشى‏هاى زیبا و صندوق منبّت کاری شده روى مرقد است و شامل بقعه، گنبد، رواق، صحن و مسجد می باشد.
این زیارتگاه در قرن هفتم هجری ساخته شده واز بانى اولیّه آن اطلاعات مشخصی در دسترس نیست .
براساس کاشى‏هایى که در آن بقعه کار شده، بخصوص کاشى‏هایى که داراى نقاشی سه سوار مغول می باشد، مى‏توان نتیجه گرفت که بانى بقعه از رئسای دولت هلاکوخان و یا خواجه نصیر الدّین طوسى قمّى،بوده است.
بر روی این کاشى‏ی ها، صورت برجسته از سه سوارمیبینیم که مارى را در زیر پا مى‏ کوبند و کبوترى را بر بالای سر دارند. در حاشیه کاشی ها نیز کتیبه‏اى هست که سوره های کوچک قرآن، مانند سوره مبارکه اخلاص روی آن نوشته شده و در پایان ، تاریخ 668 هـ . ق یا چند بیت از شاهنامه با تاریخ 661 هجری قمری مشاهده می شود.
مصالح اولیه ای که در این بنا به کار رفته سنگ و گچ می باشد و این بنا بسیار محکم ساخته شده است. نقشه بنا از بیرون، برجى شکل و از داخل به شکل چهار ضلعى با دهانه 50/5 و ارتفاع 9 متر مى‏باشد. پوسته درونی بقعه سفیدکارى شده و بدون تزیینات کاشى و گچ‏برى می باشد.
دو مرقد در این بقعه قرار دارد ، یکى از مرقدها بزرگ و در وسط و مرقد دیگر کوچک و در زاویه شمال شرقى قرار دارد. مرقد اصلى، محل دفن شاهزاده اسماعیل(علیه السلام) و فرزند وى شاهزاده حمزه(علیه السلام) می باشد و مرقد کنارى منتسب به شاهزاده محمّد بن موسى الکاظم(علیه السلام) است. هرچند که اهالی آن محل مرقد کوچکتر را محل دفن امامزاده حمزه(علیه السلام) می دانند.
در بالای بقعه، گنبدى قرار دارد که گویا در ابتدا، عرق‏چینى یا کلاه‏خودى شکل و سنگ پوش بوده اما در دوران شاه اسماعیل اوّل صفوى، هنگام مرمت، آن را به شکل هرمى شانزده ترکى ساخته‏اند. قطراین گنبد8 و ارتفاع آن 9 تا 10 مترمی باشد که با کاشى‏هاى دوالى فیروزه‏اى دوران صفوى تزئین شده البته که به مرور،اکثر این کاشی ها ریخته و مجددا تعمیرو کاشى‏کارى شده است. تمام ضلع های گنبد داراى کتیبه‏اى به خطّ بنایى با نوشته های اللَّه، محمّد و على است.
بنای امامزاده شاهزاده اسماعیل (علیه السلام) یک مرتبه درسال920هـجری قمری و در دوران حکومت شاه اسماعیل و بار دوّم در سال 1214 هـجری قمری در دزمان سلطنت فتحعلى شاه مرمت وبازسازی شده است. منبری در امامزاده قرار دارد که مربوط به تاریخ 922 هـجری قمری است وهمچنین تعدادى از درهاى امامزاده احتمالاً مربوط به همین تاریخ است. لازم به ذکر است در، درگاه بقعه از رواق، کاشی ‏کارى زیبایى به چشم میخورد که از دوره قاجارى بجا مانده و داراى تعداد زیادی کتیبه‏ است.
امامزاده سه در دارد که درهاى جنوبى و شمالى آن در ایوان‏هاى طرفین باز مى ‏شوند و تنها درِغربى آن از داخل رواقى طویل که بین گنبد و صحن است، باز میشود.